Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

ΛΕΟΝΤΕΣ ΑΝΔΡΕΙΑΣ

Το Λιοντάρι της Αμφίπολης


    Το λιοντάρι της Αμφίπολης είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Αμφίπολης και γενικότερα της Μακεδονίας. Το επιτάφιο αυτό μνημείο βρίσκεται λίγο έξω από τα Κερδύλια στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Καβάλας. Το ύψος του είναι 5,30 μ. και εικονίζει έναν καθιστό αίλουρο με όρθια τα μπροστινά του πόδια, που υψώνει το μεγαλόπρεπο ανάστημα του. Το στόμα του είναι μισάνοιχτο και δίνει την αίσθηση ότι ακούς έναν βρυχηθμό βαθύ και απόκοσμο.
     Είναι άγνωστο πότε ακριβώς στήθηκε αυτό το μνημείο, από ποιον και για ποιον λόγο. Πιθανόν να ανήκει σε κάποιον ναύαρχο και πιστό φίλο σύντροφο του Μ. Αλέξανδρου. Κατά τον καθηγητή Αρβανιτόπουλο στήθηκε από τον Άγνωνα με υπόδειξη του φίλου του Περικλή, για να θυμίζει τους 10.000 νεκρούς που έπεσαν στη μάχη του Δραβίσκου για το μεγαλείο της Αθήνας. Είναι δηλαδή το επιτύμβιο ‘’πολυάνδρειον’’ όπως και το λιοντάρι της Χαιρώνειας.
      Η καταστροφή του μνημείου τοποθετείται πιθανότατα μετά την επιδρομή των Ρωμαίων κατακτητών, οι οποίοι στην προσπάθεια τους να μεταφέρουν το λιοντάρι στην Ρώμη, το κατακερμάτισαν. Άλλη πιθανή εκδοχή είναι να το κατέστρεψαν οι Βούλγαροι το 1204, οι οποίοι με επικεφαλής τον Ιωαννίτση είχαν τότε λεηλατήσει όλες τις Μακεδονικές πόλεις.
     Πρώτη φορά έγινε γνωστή η ύπαρξη του μνημείου στην Αθήνα από μια αναφορά της 7ης μεραρχίας του ελληνικού στρατού το 1912. Το 1916 Άγγλοι στρατιώτες της 8ης ταξιαρχίας, της 27ης μεραρχίας του 16ου αγγλικού σώματος στρατού, που κατασκεύαζαν οχυρωματικά έργα στην γέφυρα της Αμφίπολης βρήκαν τα μαρμάρινα κομμάτια του λιονταριού και προσπάθησαν να τα μεταφέρουν ως την θάλασσα για να τα φυγαδεύσουν στην Αγγλία. Η απόπειρα της αρπαγής του Λέοντος τελικά δεν ευδοκίμησε από τους Βούλγαρους, που μόλις είχαν καταλάβει το Παγγαίο, και άρχισαν να τους βομβαρδίζουν.

Το Λιοντάρι της Χαιρώνειας


     Στον εθνικό δρόμο προς την Λαμία, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Λιβαδειά, έχει τοποθετηθεί ένα μεγάλο μαρμάρινο βάθρο, μ’ ένα τεράστιο λιοντάρι. Ο Λέων είναι καθισμένος, με τα μπροστινά του πόδια όρθια και ανασηκωμένο το ανάστημά του. Το στόμα του είναι μισάνοιχτο και η έκφραση του προσώπου του είναι σχεδόν θλιμμένη.
     Το μνημείο αυτό στέκεται αθάνατο, για να θυμίζει την Μάχη της Χαιρώνειας που έγινε το 338 π.κ.χ. Ο Παυσανίας για τον ομαδικό τάφο των Θηβαίων ιερολοχιτών αναφέρει τα εξής: [Παυσ. 9.40.10] «Όταν πλησιάζει κανείς την πόλη βλέπει ένα κοινό τάφο των Θηβαίων που σκοτώθηκαν στη μάχη εναντίον του Φιλίππου. Δεν έχει επιγραφή, αλλά πάνωθέ του στέκεται ένα λιοντάρι, ίσως σαν αναφορά στην τόλμη των ανθρώπων. Το ότι δεν υπάρχει αναφορά οφείλεται, κατά την γνώμη μου, στο ότι το θάρρος του δεν ανταμείφθηκε με την αντίστοιχη καλή τύχη». Ο Φίλιππος λέγεται ότι όταν τους είδε πεσμένους όλους νεκρούς με δάκρυα στα μάτια είπε: « Να χαθεί ο άνθρωπος ο οποίος έχει υποψίες ότι αυτοί οι άνδρες έκαναν ή δέχτηκαν οτιδήποτε ευτελές».
     Το λιοντάρι στην αρχαιότητα είχε συναρμολογηθεί από πέντε κομμάτια. Το 1818 ο Άγγλος Crawford με πρόχειρη ανασκαφή ανακάλυψε το κεφάλι του Λέοντα και μερικά κομμάτια αλλά το σκέπασε ξανά. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος το 1819, για να περισώσει τα σκορπισμένα κομμάτια και να τα συναρμολογήσει, τα ξανά έθαψε και αυτός. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Σουλτάνος ζήτησε την μεταφορά του Λέοντα για να το διακοσμήσει στην Κωνσταντινούπολη. Το ίδιο επιθυμούσε και ο Αλής για τα Γιάννενα. Ευτυχώς γρήγορα παραιτήθηκαν από τις προσπάθειες τους , λόγω της δυσκολίας που βρήκαν στην μεταφορά του. Το 1879 ο χώρος ανασκάφτηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και βρέθηκαν 254 σκελετοί θαμμένοι. Το 1902 ξεκίνησε η αναστύλωση του μνημείου. Κατασκευάστηκε ένα βάραθρο ύψους 3μ. και συναρμολογήθηκαν τα κομμάτια.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου